Νατάσα Γκουτζικίδου: Άγγελοι πολέμου

Δεύτερος Παγκόσμιος, Λονδίνο.

Η Άλκηστη ζει σε ένα σπίτι χωρίς αγάπη, θεατής στο γάμο-παρωδία των γονιών της, αποξενωμένη από την ίδια της την αδερφή. Καθώς ο πόλεμος μαίνεται γύρω της, οι συγκυρίες το φέρνουν να δουλέψει σαν νοσοκόμα, βοηθός του γιατρού Φραγκίσκου. Παλεύοντας με τη σκληρότητα και την οδύνη, γνωρίζει εκείνον. Ο Τζόναθαν είναι σμηναγός της ΡΑΦ που χρήζεται ο άγγελος προστάτης της.

Φραγκίσκος και Τζόναθαν: Δυο άντρες διεκδικούν την ίδια γυναίκα, για αυτήν όμως οι περιστάσεις και το καθήκον δημιουργούν αλλεπάλληλα εμπόδια. Θα επιτρέψει στον εαυτό της να αφεθεί στη μαγεία του έρωτα ή αγκιστρωμένη στα πρέπει και στις τύχες των άλλων, θα προκαλέσει και τη δική της τύχη;

Υπάρχει άραγε ο άγγελός της ή είναι απλά μια αφηρημένη έννοια;

Η Άλκηστη θα δώσει πολλές μάχες για να νικήσει τις αμφιβολίες της, η πιο αδυσώπητη όμως θα είναι η τελευταία.

Οι «άγγελοι πολέμου» είναι ένα πολυδιάστατο μυθιστόρημα. Πέρα από το επίπεδο της μυθοπλασίας και της διαδρομής σε ένα κόσμο σημερινά αντίστοιχο παρά τη χρονική διαφορά, είναι ένα ταξίδι καρδιάς, ψυχής και νου. Ένα απάνθισμα καταστάσεων και συναισθημάτων αλλά ταυτόχρονα και μια μελέτη της ανθρώπινης ύπαρξης μέσα από τη σχέση γραφής και ανάγνωσης που προσφέρεται για προσεγγίσεις ψυχολογικές, κοινωνιολογικές αλλά ακόμη και θεολογικές.

Το ύφος της σωστά δομημένης γραφής συνταράζει και ταυτόχρονα μαγεύει, ο δε αναγνώστης συμπάσχει. Η ικανότητα της συγγραφικής πένας βγάζει αβίαστα στο φως τους προβληματισμούς των ηρώων αλλά και δικούς μας όσον αφορά κάθε είδος σύγκρουσης.

Οι ήρωες του μυθιστορήματος είναι άνθρωποι ευδιάκριτοι, με πάθη και αισθήματα, ανεμοδαρμένοι από τη ζωή, έρμαια ανομημάτων και λαθών, φύλακες μυστικών.

Η Άλκηστη λειτουργεί με το πρέπει, γιατί μόνο έτσι θα μπορέσει να αντιμετωπίσει την αγωνία και τον πόνο μαζί με τη λαίλαπα του πολέμου.

Η αδελφή της η Έλλη από ξένοιαστη κοπέλα μετατρέπεται σε ένα πληγωμένο αγρίμι, εξωτερικεύοντας τη δική της ένταση με θυμό, ξεσπάσματα και απομάκρυνση από τους οικείους της.

Ο πατέρας Θάνος κουβαλάει ένα βάρος που όμως προτιμά να αγνοεί. Αποδέχεται μία παγιωμένη πλέον κατάσταση με μόνη αναζωπύρωση στη θράκα της οικογενειακής εστίας την αγάπη του για την πρωτότοκη κόρη.

Η μητέρα Μαργαρίτα είναι ψυχρή και απόμακρη προτάσσοντας συνεχώς τα ατομικά της θέλω, δίνει το παρόν μόνο σαν φυσική παρουσία, οικτίρει αλλά δεν εξηγεί, έχοντας καλά φυλαγμένους σκελετούς από το παρελθόν στο ντουλάπι της.

Από τους δύο άντρες που διεκδικούν την καρδιά της Άλκηστης, ο Φραγκίσκος είναι ο ανιδιοτελής γιατρός, επιφανειακά ψυχρός και σε αυτό το τελευταίο μοιάζει στην Άλκηστη σηκώνει τα βάρη του πολέμου αλλά και αυτά της συνείδησής του.

Από την άλλη ο Τζόναθαν είναι ο ήρωας που μοιάζει σε ιππότη παραμυθιού, πολύ καλός για να είναι αληθινός και αυτό είναι που κάνει την Άλκηστη επιφυλακτική απέναντί του. Ο Τζόναθαν βρίσκεται κάπου ανάμεσα σε τούτη τη γη και τους αιθέρες, ένας άγγελος που μπαίνει στη ζωή της Άλκηστης δίνοντας την υπόσχεση ότι θα βρίσκεται πάντα δίπλα της.

Αυτοί και άλλοι που έχουν τη δική τους θέση δευτεραγωνιστή ή απλού κομπάρσου στο θέατρο της σύρραξης του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου, άνθρωποι μέχρι πρότινος ανέμελοι κοινωνοί της ζωής παρασύρονται από τα καταιγιστικά πυρά. Κάποιων ο χαρακτήρας θα ατσαλωθεί, κάποιοι θα υποκύψουν στις αδυναμίες τους. Τι υπάρχει στο τέλος της διαδρομής για τον καθένα; Το φως της ελπίδας, το ημίφως της λήθης και της φυγής ή το σκοτάδι της αφάνισης;

Ας σταθούμε στην ερμηνεία της λέξης άγγελος που κατ’ αρχήν σημαίνει την μεταφορά και αναγγελία ειδήσεων, μηνυμάτων και πληροφοριών. Στο μυθιστόρημα όλα τα πρόσωπα κομίζουν και ανατρέπουν. Και αυτό είναι ένα ακόμη πλεονέκτημα στην εξέλιξη του μύθου, καθώς το ενδιαφέρον παραμένει αμείωτο. Η συγγραφέας έχει ποτίσει την πένα της με τις σωστές αναλογίες μυστηρίου, σύγκρουσης, αντίκρουσης που άλλοτε ενδύονται τον πικρό ρεαλισμό και άλλοτε τον ποιητικό λόγο.

Από την άλλη, οι άγγελοι είναι πνευματικά όντα που συναντούμε σε πολλές θρησκείες, ο κρίκος ανάμεσα στον κόσμο και το υπερβατικό. Λέγεται πως ο καθένας μας έχει τον προσωπικό του φύλακα άγγελο, είτε αυτό ειδωθεί στο καθαρά θρησκευτικό πλαίσιο είτε μεταφορικά όπως πολύ συχνά το χρησιμοποιούμε για ένα αγαπημένο πρόσωπο, καθοδηγητή στην κατανόηση του καλού και του κακού. Άγγελοι και δαίμονες, έκπτωτοι άγγελοι και αυτοί οι τελευταίοι, όπως η Μαργαρίτα και ο Χρήστος που πήραν τη δική τους απόφαση στο σταυροδρόμι της Αρετής και της Κακίας.

Τελειώνοντας θέλω να παραθέσω ένα απόσπασμα που συνειρμικά με οδηγεί από το μύθο των αγγέλων πολέμου στον ποιητικό λόγο του Οδυσσέα Ελύτη. Από το πρόσω ηρέμα, συλλογή «ιδιωτική οδός».

«Ω, ας είναι καλά ο άγγελός μου ο κατεβασμένος από κάποιο τέμπλο, θεός του ανέμου συνάμα κι Έρως και Γοργόνα, θάλεγες τον είχα κάνει πριν γεννηθώ ειδική παραγγελία. Με την ευλογία του παλαντζάρω καλύτερα τις φουρτούνες τις δικές μου και προχωρώ στις επικίνδυνες περιοχές, τα ύφαλα και τις κρυφονεριές, περασμένα μεσάνυχτα με αναμμένα τα δικά μου φωτάκια».

«Άγγελοι πολέμου» για να αφουγκραστούμε και τη δική μας καρδιά!

(το παραπάνω κείμενο είναι η εισήγησή μου στην παρουσίαση του βιβλίου της Νατάσας Γκουτζικίδου «Άγγελοι πολέμου» που έγινε στο Ζάππειο στα πλαίσια της 34^ης έκθεσης βιβλίου στις 27/05/2011).

Το σύνδρομο της Στοκχόλμης ή όταν το θύμα «αγάπησε» το θύτη.

Το σύνδρομο της Στοκχόλμης πήρε το όνομά του από ένα περιστατικό που συνέβη στη Σουηδία το 1973. Σε μία ληστεία τράπεζας, οι όμηροι τάχτηκαν με το μέρος των απαγωγέων αρνούμενοι ως και να σωθούν!

Κάτω από συνθήκες πίεσης, όπως στις περιπτώσεις απαγωγής και ομηρίας, ενδοοικογενειακής κακοποίησης, κακοποίησης θυμάτων πολέμου, παρατηρήθηκε η ανάπτυξη μιας ιδιαίτερης συμπεριφοράς του θύματος στο πρόσωπο του θύτη.

Το θύμα διακρίνει την απειλή και για να επαναφέρει την ισορροπία με πρωταρχική ανάγκη την επιβίωση αποδέχεται έως και δικαιολογεί τη συμπεριφορά του δράστη. Απομονωμένο ηθελημένα ή όχι από τον εξωτερικό κόσμο, δημιουργεί ένα δεσμό με αυτόν που η κοινή λογική υποδεικνύει να απαξιώσει. Το θύμα επικεντρώνεται στο θύτη εφόσον δεν υπάρχει άλλη διέξοδος. Ανεξάρτητα από την πίεση που του ασκείται, το θύμα ασχολείται μόνο με τα «καλά» στοιχεία του εξουσιαστή του. Οι έστω και ελάχιστες πράξεις καλοσύνης ή ενδιαφέροντος από τη μεριά του δράστη μεγαλοποιούνται συνειδητά από το θύμα του μέσα από την ανάγκη του εξωραϊσμού της πραγματικότητας.

Και να το αντίστοιχο απόσπασμα από το φύλακα στο φάρο, όπου …κάποιες γραπτές σελίδες φτάνουν καθυστερημένα στον παραλήπτη τους.

….Το σύνδρομο της Στοκχόλμης έχει να κάνει με την απόλυτη εξάρτηση του θύματος από το θύτη σε τέτοιο βαθμό ώστε το θύμα να δικαιολογεί το θύτη για τις άδικες πράξεις εις βάρος του. Το θύμα φτάνει σε σημείο να ταυτίζεται με το θύτη και να αισθάνεται την ανάγκη να εξανθρωπίσει τις πράξεις του ή ακόμα και να αποκαταστήσει την εις βάρος του αδικία με το να αποδέχεται ως απαραίτητη ή αναγκαία την όλη κατάσταση.

Στην περίπτωση της Σ.Β έχουμε να κάνουμε με πλήρη ταύτιση της εικοσιδυάχρονης με τον κατά δεκατρία χρόνια μεγαλύτερό της εργοδότη και εραστή Λ.Μ. Ο θύτης επιδιώκει την πλήρη αφαίρεση της πρωτοβουλίας από το θύμα, κάνοντάς το ερωτικό υποχείριό του. Η άσκηση σωματικής και ψυχολογικής βίας δεν βρίσκει κανένα σημείο αντίστασης, αντίθετα η Σ.Β αποδέχεται την όλη κατάσταση ως την πλέον ενδεδειγμένη έκφραση ερωτικής εξουσίας και επιβολής. Η σχέση εξάρτησης είναι απόλυτη και δικαιολογημένη, καθώς ενδόμυχα το θύμα αρέσκεται στο να μιμείται με τη σειρά του τη συμπεριφορά του θύτη για να εδραιώσει τη μεταξύ τους σύνδεση….

Από το «ο φύλακας στο φάρο», εκδόσεις Μίνωας, σελίδες 246-247.

Γιώργος Τσαντίκος: Οι Ναΐτες πετάχτηκαν δίπλα

Ένας εκρηκτικός συνδυασμός τσαμπουκά και ευαισθησίας με αποτέλεσμα εννιά ιστορίες της ζωής και της καρδιάς.

Ιστορίες που μας κάνουν να θυμώσουμε, να γελάσουμε, να ειρωνευτούμε, ιστορίες που αφήνουν μια πικρή γεύση στο στόμα και ένα σφίξιμο στο στήθος.

Σαν τους ήρωες ασφυκτιούμε και παλεύουμε για λίγο οξυγόνο. Γιατί είναι και τα δικά μας βιώματα αυτά που περιγράφονται, τα δικά μας ανομήματα, παθήματα, λάθη. Είναι ακόμα η δική μας ανεμελιά και αυθορμητισμός που συνθλίβονται καθημερινά στα γρανάζια ενός μηχανισμού που παρά τη σαθρότητά του συνεχίζει να δουλεύει ασταμάτητα.

Κι όμως κάθε που τελειώνει ένα διήγημα παίρνουμε και κάτι από το «όχι πια, μέχρι εδώ!». Το χέρι μας το διαπερνά το ρίγος από την ικανοποίηση του κόλαφου ή της εκτόξευσης μιας γαμήλιας τούρτας στον σινιέ ανταγωνιστή. Ή πάλι ακυρώνουμε τη μηχανική του συστήματος ξεσφίγγοντας και πετώντας στην άκρη τη γραβάτα-σύμβολο της υποτέλειας των ονείρων μας. Άλλοτε σερβίρουμε την εκδίκησή μας σαν ένα πιάτο που τρώγεται κρύο και άλλοτε απορρίπτουμε νοσηρές καταστάσεις με μία φράση και μία κίνηση.

Η γλώσσα τρέχει, λένε πως συνήθως τρέχει μπροστά από το νου. Πόσοι όμως έχουν το θάρρος να χρησιμοποιήσουν το θράσος; Πότε γίνεται αυτό; Πώς αισθανόμαστε μετά; Είναι πολλά τα ερωτήματα και οι προβληματικές του συγγραφέα.

Οι εννιά ιστορίες του δίνουν απαντήσεις και ορίζουν συμπεριφορές που οι περισσότεροι θα ήθελαν να έχουν.

Θα σταθώ σε τρία διηγήματα, τα οποία από σύμπτωση είναι και συνεχόμενα στο βιβλίο.

Το «Σήμερα γιορτάζουν οι Πλωτίνοι» ξεκινάει με ένα στοίχημα. Σε μια εποχή όπου η επικοινωνία υλοποιείται αθέατα μέσω υπολογιστή, ο ήρωας υποβάλει τον εαυτό του σε εθελούσιο εγκλεισμό και απομόνωση από τα εγκόσμια. Όλες του οι επαφές γίνονται διαδικτυακά. Η διχογνωμία σχετικά με το αν ο άνθρωπος είναι κοινωνικό ον ή όχι τον κάνει να επανεξετάσει τη δική του συμπεριφορά. Η αποκάλυψη στο τέλος είναι το κερασάκι στην τούρτα.

Στο «Σάμσταγκ» ο συμβολισμός κυριαρχεί με την ευρηματική κάθαρση του νοικιασμένου σπιτιού μέσα από ένα σύμπλεγμα άχρηστων υλικών και άυλων αγαθών.

Άφησα για το τέλος το αγαπημένο μου: Στο «Ο παράξενος μακαρίτης» ο θάνατος ενός παλιού συμμαθητή και το άνοιγμα της διαθήκης του είναι η αφορμή για να αποκαλυφθούν οι λυκοφιλίες και τα μαχαίρια να γυαλίσουν στον αέρα. Η μάσκα του καθωσπρεπισμού πέφτει και αποκαλύπτεται το ρυπαρό υπόβαθρο. Κάθε είδους ανομία και ανθρώπινο ελάττωμα βγαίνει στην επιφάνεια, αλλά γελάει καλύτερα βέβαια όποιος γελάει τελευταίος, έστω κι αν αυτός είναι ο ίδιος ο Διάβολος.

Οι Ναΐτες πετάχτηκαν δίπλα, ο Γιώργος Τσαντίκος όμως άνοιξε την πόρτα του και μας κάλεσε να μοιραστούμε εννιά ιστορίες-γροθιές στον «αγγελικά πλασμένο μας κόσμο».

Κρίνος, θάλασσα, ζωή, αλάτι

Μια παλιά φωτογραφία και γραμμένες πίσω της τέσσερις λέξεις.

….(Η Ελένα) σταμάτησε να πληκτρολογεί και κοίταξε κατσουφιασμένη τη φωτογραφία της άγνωστης. Το οστεώδες ανεμικό πρόσωπο με τα αμυγδαλωτά μάτια και τα μαλλιά πιασμένα σε ένα χαλαρό σινιόν ερχόταν σε αντίθεση με την αγέλαστη έκφρασή της. Το βλέμμα της έκρυβε το μυστήριο της Ανατολής κι επίσης πόθο και πλάνες υποσχέσεις. Ο μακρύς λαιμός πρόβαλε κατάλευκος μέσα από ημιδιαφανείς δαντέλες. Σαν ένας μίσχος λουλουδιού, σαν κρίνος. Διάβασε ξανά τις τέσσερις λέξεις που ο Αλφιέρι είχε σημειώσει στο πίσω μέρος της φωτογραφίας: κρίνος, θάλασσα, ζωή, αλάτι. Αν τα συνέδεε, θα μπορούσαν να σημαίνουν ότι ο κρίνος της θάλασσας είναι το αλάτι της ζωής, ο μοναδικός συνδυασμός των λέξεων που είχε κάποια λογική συνέχεια. Ίσως το όνομα της γυναίκας να θύμιζε κάποιο λουλούδι. Το μόνο που της ερχόταν στο μυαλό ήταν το Κρινιώ. Ο κρίνος της θάλασσας χαρακτηριζόταν από μία σπάνια βελούδινη ομορφιά και η ζωή του ήταν άρρηκτα δεμένη με το υγρό στοιχείο, καθώς οι σπόροι του ταξίδευαν σαν ελπιδοφόροι εξερευνητές σε αναζήτηση νέας γης. Ήταν σύμπτωση άραγε που και αυτό το στοιχείο την οδηγούσε στις Αλυκές, καθώς οι αμμοθίνες της περιοχής ήταν διάσπαρτες με κρίνους από τον Ιούλιο μέχρι τα μέσα του Σεπτεμβρίου; …

απόσπασμα από το «ο φύλακας στο φάρο», εκδόσεις Μίνωας, σελίδες 30-31.

Μαρία Δασκαλάκη: Μυστική αποστολή

Η μυστική αποστολή ξεκινάει με την άφιξη του Πέτρου και της Μαγδαληνής στην Κέρκυρα όπου περιμένουν το καΐκι του καπετάν Νικόλα για να μεταφέρει τα δύο αδέλφια και τη μητέρα τους στους Παξούς. Ο Πέτρος αφήνει κατά μέρους τη γκρίνια που δεν πήγε στη Ντίσνεϋλαντ καθώς οι νέοι φίλοι και οι ομορφιές του μικρού νησιού τον κερδίζουν. Ψάρεμα, κολύμπι, αναδρομή στην ιστορία και η επίσκεψη στον Ερημίτη. Ώσπου ...

Ώσπου ένα βράδυ χαράς το νησί βρίσκεται ξαφνικά σε συναγερμό. Σε ελάχιστο χρόνο το δάσος του Ερημίτη έχει γίνει στάχτη.

Αυτά έχω να πω για την υπόθεση της μυστικής αποστολής, δε σκοπεύω να αποκαλύψω τίποτα παραπάνω. Γιατί αυτό στην ουσία είναι το σημείο όπου και το μυθιστόρημα της Μαρίας Δασκαλάκη ανάβει φωτιές και εξάπτει την περιέργεια, ανεβάζει την αγωνία στο κατακόρυφο, βάζει τον αναγνώστη του να μηχανευτεί κι αυτός τρόπους να ξεσκεπάσει την πλεκτάνη αφού έχει ταυτιστεί συναισθηματικά με την παρέα των πέντε παιδιών.

…Στέκονταν όλα τους το ένα δίπλα στο άλλο κι απλώς κοίταζαν συγκλονισμένα ό,τι είχε απομείνει από τα δέντρα του Ερημίτη. Κι ό,τι είχε απομείνει ήταν κατάμαυρο, νεκρό. Όπως το έλεγε το όνομά του. Ερημίτης. Ερημιά. Ερήμωσε το δάσος. Βουβάθηκαν τα πουλιά. Δεν υπάρχουν πια πουλιά για να κελαηδήσουν. Κι αυτή η μυρωδιά…

Διάλεξα αυτό το κομμάτι γιατί συνοψίζει όλες τις συνέπειες μιας καταστροφής. Με λιτές προτάσεις και χωρίς καμία επιδίωξη εντυπωσιασμού και διδακτισμού, η συγγραφέας περνάει ένα οικολογικό μήνυμα χρησιμοποιώντας λέξεις που θέτουν σε συναγερμό τρεις αισθήσεις: την όραση, την ακοή και την όσφρηση. Τα παιδιά συγκλονίζονται από τα ερεθίσματα μέσω των αισθητηρίων. Θα μείνουν άπραγα; Έχουν αντίληψη του κινδύνου, ζουν σε μία κοινωνία που προσφέρει νέες δυνατότητες επικοινωνίας και ενημέρωσης. Αγαπούν την οικογένειά τους. Και όμως, αποφασίζουν να παρακούσουν τους κανόνες, όχι γιατί θέλουν να το παίξουν ήρωες, αλλά γιατί έχουν μάθει να εκτιμούν την ομορφιά της φύσης και έχουν πληγωθεί βαθιά. Έχουν καταλάβει πού βρίσκεται η χαρά και η απόλαυση: σε ένα μαγεμένο ακρογιάλι, στο πυκνό σκιερό δάσος, στο πλατσούρισμα και τις βουτιές στα καθαρά νερά, σε ένα ηλιοβασίλεμα από την κορφή του Ερημίτη. Δε θα κάτσουν να ερίσουν για λύσεις αναλώνοντας το χρόνο τους σε καυγάδες και άνευ ουσίας συζητήσεις. Θα δράσουν σαν ομάδα με άμεσο τρόπο.

Η μυστική αποστολή είναι η έκφραση της ευαισθησίας και ανησυχίας ενός ενήλικα που ζει με και για τα παιδιά. Ενός ενήλικα που έμπρακτα αποδεικνύει πως αναγνωρίζει τα όνειρα και τις δυνατότητές τους. Είναι όμως και ένα νοερό τραγούδι για τη φιλία, την αλληλοεκτίμηση, την αγάπη, τη συγγνώμη, το μοίρασμα και την ολοκλήρωση.

«Ναι» συλλογίστηκε όταν έμεινε μόνος του «είναι πολύ ωραίο αυτό που νοιώθεις όταν κάνεις κάτι καλό!» Έπειτα, έκλεισε τα μάτια του κι αποκοιμήθηκε.

«Μυστική αποστολή»: ένα μυθιστόρημα που απευθύνεται και σε εμάς τους μεγάλους, γιατί τις χρειαζόμαστε τις αλήθειες των παιδικών φωνών.

Κρίνος της θάλασσας ή αυτός που χτίζει παλάτια στην άμμο

Γνωστός από την αρχαιότητα, δε χρωστά τη φήμη του μόνο στις αναφορές του Θεόφραστου και του Διοσκουρίδη, αλλά ακόμη περισσότερο στην αποκάλυψή του σε τοιχογραφίες στην Κνωσό και τη Σαντορίνη.

Στην τοιχογραφία «το μπλε πουλί» στο παλάτι της Κνωσού θεωρείται ότι έχουμε την πρώτη απεικόνιση του είδους, ενώ στο «σπίτι των γυναικών» στη Θήρα το φυτό παρουσιάζεται ξεκάθαρα σε απεικόνιση χωρίς τα εξωτερικά του πέταλα.

O κρίνος της θάλασσας είναι ένα πανέμορφο φυτό που διάλεξε για σπιτικό του την αμμουδιά. Το λατινικό του όνομα είναι pancratium maritimum, παγκράτιο το παράλιο δηλαδή, δηλώνοντας ταυτόχρονα το σθένος και την τοπική ιδιομορφία αυτής της αμαρυλλίδας.

Βαθιά χωμένο στην άμμο, γεμίζει καταπράσινα φύλλα κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Με το που φτάνει το καλοκαίρι, τα φύλλα ξεραίνονται και γίνονται μια μάζα σαν φωλιά από όπου ξεπετάγονται κατάλευκα άνθη με απαράμιλλη ομορφιά. Ελαφρά ζαρωμένα εσωτερικά, στο σχήμα κορώνας εξωτερικά, προκαλούν να τα αγγίξεις για να βεβαιωθείς ότι δε σε γελούν τα μάτια σου.

Το φυτό μηχανεύεται πολλούς τρόπους για να προστατευτεί και να επιβιώσει. Τα άνθη ανοίγουν αργά το απόγευμα όταν οι ακτίνες του καλοκαιρινού ήλιου έχουν αποδυναμωθεί και φτάνει στο ζενίθ όταν η νύχτα έχει προχωρήσει καλώντας τις νυχτόβιες πεταλούδες σε δείπνο. Έτσι γίνεται η επικονίασή του και κατά τη διάρκεια του φθινόπωρου θα παραχθεί ο καρπός από όπου θα εκτιναχτούν οι σπόροι για να ξεκινήσουν ένα καινούργιο ταξίδι με τον αέρα και τα κύματα. Ο κύκλος της ζωής συνεχίζεται και ο επίμονος αυτός εκπρόσωπος του φυτικού κόσμου ξαναριζώνει στέλνοντας οικολογικά μηνύματα.

Ο κρίνος της θάλασσας προστατεύεται από το δίκτυο Natura και παρότι είναι είδος υπό εξαφάνιση, αν είστε τυχεροί, θα τον βρείτε να φωλιάζει ακόμη δίπλα σε ξαπλώστρες. Το περιβάλλον του είναι οι λευκές αμμοθίνες κι έτσι αιτιολογείται η παρουσία του σε διαφορετικές παράλιες περιοχές της χώρας.

Αγγελική Σχοινά: Καλημέρα και αντίο

Λογική και ευαισθησία;

Όχι, δε μου έρχεται στο νου η Jane Austen αλλά η Ζωή, η κεντρική γυναικεία φιγούρα στο «Καλημέρα και Αντίο».

Ένα πρωί, το αντρικό βλέμμα πλανιέται στο άδειο σπίτι ώσπου εστιάζει σε ένα σημείωμα με τρεις και μόνο λέξεις. Δίπλα του ένα άλμπουμ φωτογραφιών. Η εγκατάλειψη θα σημάνει το τέλος μιας πεντάχρονης σχέσης ή καλύτερα μιας συγκατοίκησης ανάμεσα στη Ζωή και το Φίλιππο. Πέντε χρόνια εκείνη έχει αποφύγει τις αναλύσεις έχοντας κολλήσει την ετικέτα του δεδομένου σε ό,τι αφορά το Φίλιππο ήδη επαναπαυμένο σε μία ευχάριστη και χωρίς υποχρεώσεις κατάσταση. Στην ουσία κανένας δεν είναι διατεθειμένος να δώσει κάτι από τον εαυτό του εξαιτίας ενός διαφορετικού είδους φόβου. Ο Φίλιππος δηλώνει εξαρχής ότι δεν είναι ο τύπος του άνδρα που θα δεσμευτεί, η Ζωή πάλι αποδέχεται, γιατί δε θέλει να φανεί κατώτερη των περιστάσεων.

Παρίσι: φως και σκιά που η Ζωή-φωτογράφος θα χρησιμοποιήσει για να κάνει αυτό που τόσο καλά γνωρίζει. Η αλλαγή παραστάσεων και η αποστασιοποίηση θα βάλουν σε λειτουργία μια διαδικασία εσωτερικής ψηλάφησης και απελευθέρωσης.

Στον αντίποδα, ο Φίλιππος θα δημιουργήσει μία άλλη σχέση, θα βρεθεί όμως προ εκπλήξεως καθώς του λείπει κάτι.

Και τότε θα συμβεί το αναπάντεχο!

Ο πόνος του χωρισμού και κάποια λόγια που στριφογυρίζουν: να είσαι ευτυχισμένος, αλλά να προσπαθείς η ευτυχία σου να μην περιορίζει την ευτυχία του άλλου, θα οδηγήσουν το Φίλιππο σε ένα διαφορετικό μονοπάτι για να αναθεωρήσει την στάση του απέναντι στα πάντα.

Η σχέση δεν είναι η δέσμευση αλλά η ανθρώπινη επαφή.

Πόσα είμαστε διατεθειμένοι να δώσουμε και πόσα να πάρουμε; Τι ακριβώς είναι αυτό που μας φοβίζει; Γιατί αφήνουμε κάποιες στιγμές να κυλάνε μέσα από τα χέρια μας; Κάνουμε κάτι γιατί μας το επιβάλουν οι άλλοι ή γιατί το έχουμε αποφασίσει οι ίδιοι; Τα βιώματά μας οδηγούν σε συγκριτική ανάλυση συμπεριφορών; Αυτό που μας χωρίζει είναι ίδιο με αυτό που μας ενώνει;

Πινελιές ευαισθησίας από μία νέα γυναικεία φωνή. Η Αγγελική Σχοινά δεν καταγράφει απλά το χρονικό μίας σχέσης. Τολμάει να κολυμπήσει στα βαθιά.

Σοφία Βόικου: Το ταξίδι της φωτιάς

Το ταξίδι της φωτιάς είναι το οδοιπορικό προς μία επίπονη κατάκτηση. Είναι ακόμη ο δρόμος προς την αυτογνωσία, η κατανόηση του ποιοι είμαστε και η αποδοχή της διαφορετικότητας. Ταυτόχρονα είναι και η αιώνια πάλη, σύγκρουση, αντίκρουση αρσενικού και θηλυκού, ίδια μέσα στους αιώνες.

Μεταφερόμαστε στο Μεσαίωνα, σε μια Γαλλία όπου η παρέκκλιση από το συμβατό τιμωρείται με τη θανάτωση στην πυρά. Η Νηρηίς αγαπάει τη φύση κι αυτή της μαθαίνει όλα τα μυστικά της. Η κοπέλα μοιράζεται τις γνώσεις της για το καλό, όμως η αντισυμβατική συμπεριφορά της και τα κόκκινα μαλλιά της προκαλούν. Με τη μυρωδιά της καμένης σάρκας να την καταδιώκει, θα φύγει μακριά με συνοδοιπόρο τον Μιχαήλ που τον κυνηγούν οι δικοί του δαίμονες. Οι διώκτες όμως βρίσκονται πάντα σε απόσταση αναπνοής. Η Νηρηίς θα αφήσει πίσω της το σημάδι της, ένα σημάδι θαμμένο στους αιώνες, μέχρι που στο σήμερα, η αρχαιολογική σκαπάνη θα το φέρει στην επιφάνεια. Ένα σύγχρονο ζευγάρι θα γίνει η συνέχεια του χθες. Θα ακολουθήσει τα χνάρια των παλαιότερων γενεών ή θα χαράξει μια διαφορετική πορεία;

Με όχημα τη συναρπαστική γραφή της Σοφίας Βόικου γινόμαστε κοινωνοί μιας ιστορίας αγάπης και ενδοσκόπησης αλλά και ταξιδιώτες με προορισμό το θαυμαστό άγνωστο κυριολεκτικά και μεταφορικά. Το ζητούμενο βρίσκεται εκεί που ο μεσαίωνας και ο σκοταδισμός σβήνουν από το λαμπρό χρώμα του τρόπαιου που δεν είναι άλλο από την ένωση του αρσενικού και του θηλυκού. Μια ένωση ψυχής και σώματος. Οι διαφορετικές ονομασίες δεν έχουν σημασία. Άλλοι μίλησαν για αλχημεία, για την αναζήτηση της φιλοσοφικής λίθου, της πεμπτουσίας, για τη μάχη ανάμεσα στο Καλό και το Κακό. Η αναφορά στους θρύλους αλλά και σε ιστορικά στοιχεία είναι ο δρόμος προς τη μία και μοναδική κατεύθυνση. Όταν τα δύο γίνονται ένα, το κόκκινο και το μπλε ενώνονται για να δημιουργήσουν το πράσινο που είναι το νέο, η ελπίδα και η αγνότητα.

Όποιος μοιραστεί το ταξίδι της φωτιάς, θα βγει σίγουρα πλουσιότερος σε συναισθήματα.

Αξιοζήλευτη η προσωπική έρευνα της συγγραφέως, η ταξινόμηση και παράθεση των στοιχείων της. Μια γραφή με τόλμη και ευαισθησία.

Με το «ταξίδι της φωτιάς» η Σοφία Βόικου δείχνει για μία ακόμη φορά τη δύναμη και το εύρος της δικής της ψυχής.