Ο θησαυρός της Κέρου

Ο περιβόητος θησαυρός της Κέρου ήταν κάτι που με απασχόλησε όταν ξεκίνησα να γράφω τη Σιωπηλή Πέτρα. Σκεφτόμουν σαφώς το μυστήριο που περικλείει το ακατοίκητο νησί, όπου συντελέστηκε μία από τις μεγαλύτερες λαθρανασκαφές του 20^ου αιώνα. Πόσες εικασίες δεν έγιναν πάνω στο ποια ήταν η χρησιμότητά του! Να υπήρξε νεκροταφείο; Εργαστήριο κατασκευής ειδωλίων; Ιερό;

Το γεγονός είναι ότι από την Κέρο έχουν συγκεντρωθεί μέχρι σήμερα γύρω στα 500 τμήματα ειδωλίων, περίπου τόσα τμήματα μαρμάρινων αγγείων, περισσότερα από 1500 κομμάτια μαρμάρινων φιαλών και άλλα τόσα από πήλινα αγγεία. Ένας μεγάλος αριθμός από σπασμένα ειδώλια καθώς και 12 ακέραια, ο ονομαζόμενος «θησαυρός της Κέρου» έπεσε στα χέρια αρχαιοκάπηλων.

Αυτό που ενισχύει το μυστήριο της Κέρου δεν είναι μόνο ο μεγάλος αριθμός των ειδωλίων, αλλά κυρίως το ότι αυτά βρέθηκαν σε θραύσματα. Ειπώθηκε ότι τα έσπασαν οι αρχαιοκάπηλοι σκάβοντας και αυτή ήταν η άποψη που επικρατούσε. Σήμερα όμως αποδεικνύεται ότι τα ειδώλια ήταν σπασμένα από την Πρωτοκυκλαδική εποχή. Ο λόρδος Ρένφριου που διενεργεί ανασκαφές εκεί και έχει ασχοληθεί ιδιαίτερα με το θέμα της Κέρου, πιστεύει πως η θραύση των ειδωλίων δεν έγινε στο νησί, αλλά αποτελούσε μέρος ενός θρησκευτικού τελετουργικού που ξεκινούσε αλλού και ολοκληρωνόταν με την εναπόθεσή τους στο ιερό της Κέρου. Στη θέση Δασκαλιό αποκαλύφθηκε πρόσφατα ένα κτίριο μήκους 16 μέτρων κατασκευασμένο από μάρμαρο Νάξου. Ακόμη ανασκάφηκε ένα κυκλικό κτίριο στην κορυφή του λόφου όπου βρέθηκαν γύρω στα 350 θαλάσσια βότσαλα, τοποθετημένα εκεί, άγνωστο από ποιον και για ποιο λόγο, αφήνοντάς μας επίσης με την απορία αν το κτίριο αυτό ήταν ιερό ή απλά ένα παρατηρητήριο.

Πολλά τα ερωτήματα, πολλές οι υποθέσεις μέχρι να γίνουν βεβαιότητα οδηγώντας τη φαντασία πίσω στο χρόνο. Κάπως έτσι η αρχαιολογία και η συγγραφή συναντήθηκαν και τράβηξαν ένα σύντομο αλλά πολύ γοητευτικό κοινό μονοπάτι σε ένα μικρό νησί του Αιγαίου όπου όλα ξεκινούν με την εκεί εγκατάσταση μιας αρχαιολογικής αποστολής.