Η μοναξιά του φαροφύλακα

Αν σήμερα φέρνει στο νου μόνο μακρινές θύμησες ή νοσταλγία, κάποτε ο φαροφύλακας ήταν ο άρχοντας του φάρου, αφέντης αλλά και υποτακτικός μαζί.

Πριν τον εκσυγχρονισμό του φαρικού μας συστήματος, το επάγγελμα του φαροφύλακα ήταν γεμάτο δυσκολίες, κακουχίες, βάσανα. Απομακρυσμένος από τη φιλική στεριά, περνώντας κακοτράχαλα μονοπάτια, διασχίζοντας επικίνδυνα θαλάσσια στενά, ο φαροφύλακας μόνος ή σε βάρδιες φρόντιζε τη σωστή λειτουργία του φάρου. Η θάλασσα την οποία είχε κληθεί να φωτίζει, δε χαριζόταν ούτε σε αυτόν. Πολλές φορές οι προμήθειες ήταν ελάχιστες, τα βασικά έλειπαν και τα δύσκολα περάσματα έκαναν τον φαροφύλακα μια μοναχική φιγούρα που βασίλευε στο φάρο.

Αγαπούσαν τη θάλασσα αυτοί οι άνθρωποι, ξενυχτούσαν με την έγνοια του ναυτικού, της προειδοποίησης για ρεύματα και υφάλους. Παρηγοριά τους το καθήκον τους. Να δείξουν το δρόμο, να φέξουν, να δώσουν το στίγμα της ελπίδας στο πλοίο.

Από τη μοναχική φιγούρα του φαροφύλακα εμπνεύστηκαν ποιητές, σεναριογράφοι, σκηνοθέτες. Αξίζει να αναφέρω ένα πολύ γνωστό ποίημα του Πρεβέρ που μιλάει για ένα φαροφύλακα που αγαπούσε πολύ τα πουλιά. Ο φαροφύλακας του ποιητή βλέπει τα πουλιά να τσακίζονται τυφλωμένα από το φως του φάρου του και παίρνει την απόφαση να μην τον ανάψει. Τότε ένα καράβι θα ναυαγήσει και το φορτίο του που είναι χιλιάδες πουλιά θα χαθεί στα βάθη της θάλασσας.

Ο δικός μου φαροφύλακας είναι ένας απλός άνθρωπος που έχει την τύχη να ζει στο φαρόσπιτο με την οικογένειά του. Τις ώρες που ο φάρος δεν απαιτεί την προσοχή του ψαρεύει ή κατασκευάζει και παίζει ζουρνάδες. Δε χρειάζεται τίποτα παραπάνω, αγαπάει τη θάλασσα, είναι ο φύλακας στο φάρο. Όπως όμως και εκείνος του ποιήματος του Πρεβέρ, βλέπει κοντόφθαλμα. Ζει για το φάρο του κι εποπτεύει τη θάλασσα, γυρίζοντας την πλάτη στη στεριά, αγνοώντας τα σημάδια της. Κι αυτό θα είναι η αρχή του τέλους του.