Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο: ο θεματοφύλακας ενός μακρινού παρελθόντος (γ΄μέρος)

Το μεγαλύτερο μέρος του πρώτου ορόφου του μουσείου καταλαμβάνουν οι συλλογές των αγγείων, καλύπτοντας το χρονικό διάστημα από τον 11ο μέχρι τον 4ο π.Χ. αιώνα. Εδώ θα κάνω μνεία σε κάτι που μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση και αυτό είναι τα αγγεία από το Καβείριο, που διακρίνονται για τη ζωντάνια και τη χιουμοριστική διάθεση που αποπνέουν, όπως το ρυτό της φωτογραφίας, σε σχήμα κεφαλής όνου. Στο ιερό του Καβειρίου της Θήβας τελούνταν μυστηριακές τελετές αλλά και διαβατήριες, δηλαδή ιεροπραξίες μύησης που σηματοδοτούσαν το πέρασμα από την παιδική ηλικία στην εφηβεία ή από την εφηβεία στην ενηλικίωση. 

Μια μικρή αίθουσα φιλοξενεί τις Κυπριακές αρχαιότητες. Η συλλογή αριθμεί γύρω στα 850 έργα και καλύπτει εποχές από την Πρώιμη Χαλκοκρατία (γύρω στο 2500 π.Χ.) έως τα Ρωμαϊκά χρόνια (4ος μ.Χ. αιώνας). Εντυπωσιακά τα πήλινα γυναικεία ειδώλια με πτηνόμορφο πρόσωπο, όπου στα δυσανάλογα μεγάλα αυτιά τους κρέμονται δύο σειρές ενωτίων σε σχήμα κρίκων (1450-1200 π.Χ.) Τα ειδώλια με το πτηνόμορφο πρόσωπο αντιγράφουν συριακά πρότυπα προγενέστερης περιόδου. Ολοζώντανα ζωόμορφα αγγεία σε σχήμα πραγματικών ή φανταστικών ζώων μοιάζουν παραμυθένια, ενώ οι διάτρητες αποφύσεις στη ράχη τους δηλώνουν την πρακτική τους φύση. Οι εξαιρετικές πρόχοι, διακοσμημένες με γεωμετρικά θέματα, μοιάζουν να σου κλείνουν πονηρά το μάτι.
Στον πρώτο όροφο του μουσείου βρίσκεται και η συλλογή Βλαστού- Σερπιέρι. Ο Μιχαήλ Βλαστός είχε, παρότι αυτοδίδακτος, βαθιά αρχαιολογική παιδεία. Η επιθυμία του ήταν, μετά τον θάνατό του, να περιέλθει η συλλογή του στο Μουσείο, κάτι που έγινε το 1988. Τι να πρωτοθαυμάσει κανείς; Τις λευκές ληκύθους, τα μυροδοχεία, τα αγγεία, τους ταφικούς πίνακες (πήλινες πλάκες που απεικόνιζαν νεκρικές παραστάσεις) του 5ου αιώνα π.Χ;  Τα γεωμετρικά αγγεία του 8ου π.X. αιώνα; Τα βάρη για τους αργαλειούς, τα προσωπεία της Μέδουσας, που έχουν τη σημασία αποτροπαϊκών, φυλακτικών συμβόλων, του 7ου π.Χ. αιώνα; Ή τα ειδώλια, τα αγγεία και τις κύλικες του 5ου π.Χ  αιώνα;
Δεν θα παρέλειπα βέβαια την εντυπωσιακότατη συλλογή Σταθάτου στο ισόγειο του μουσείου. Το χρυσό στεφάνι, τα ανάγλυφα της Αφροδίτης, τους δίσκους με τον Ηρακλή και την Αύγη, και τον Ηρακλή με τον Τρωΐλο, τις περίτεχνες ζώνες με τον Ηράκλειο κόμβο, τον χάλκινο ναΐσκο με τον Διόνυσο, τα διαδήματα, τα βραχιόλια σε σχήμα φιδιού, μα και ασημένια σκεύη, αγαλμάτια, το πάνω μέρος κρατήρα που απεικονίζει τη μάχη του Ηρακλή με τον Κύκνο, αλλά και τα διακρινόμενα από μια απλή αυστηρότητα αντικείμενα των βυζαντινών χρόνων.
Στο ισόγειο του μουσείου ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να γνωρίσει την Αρχαία Αίγυπτο, μπαίνοντας στην αίθουσα που στεγάζει τις Αιγυπτιακές αρχαιότητες. Εδώ θα θαυμάσει τις σαρκοφάγους και τα ταφικά αντικείμενα, μαθαίνοντας για τις δοξασίες αυτού του λαού, για τον οποίο είχε μεγάλη σημασία η μεταθανάτια ζωή. Δύο χαρακτηριστικά αντικείμενα είναι το ξύλινο ταφικό ομοίωμα εργαστηρίου παρασκευής μπύρας και τα απόκοσμα όμορφα πορτρέτα Φαγιούμ, που ζωγραφίζονται είτε απευθείας πάνω στο νεκρικό σεντόνι είτε πάνω σε λεπτά ξύλινα φύλλα, από κέδρο, έλατο, πεύκο, συκομουριά, φλαμουριά, κυπαρίσσι και η τεχνοτροπία τους είναι συγκερασμός του Αιγυπτιακού, του Ελληνικού και του Ρωμαϊκού πολιτισμού.
Μην παραλείψετε να επισκεφτείτε την περιοδική έκθεση "Οι αμέτρητες όψεις του Ωραίου", μια έκθεση που αναδεικνύει τις όψεις της αισθητικής μέσα σε ετερογενή κοινωνικά και πολιτισμικά περιβάλλοντα, από τη Νεολιθική περίοδο μέχρι την Ύστερη αρχαιότητα. Υποβλητικός φωτισμός πάνω σε μαγευτικά εκθέματα με τη συνοδεία της μουσικής του Βαγγέλη Παπαθανασίου και φυσικά θα έχετε την ευκαιρία να μυρίσετε το "ρόδο της Αφροδίτης" που η εταιρεία Κορρές έχει δημιουργήσει, ακολουθώντας την αρχαία οδό της αρωματοποιΐας, ειδικά για την έκθεση.

Βγαίνοντας από το μουσείο, ποιος μπορεί να αντισταθεί σε τόση ομορφιά και να μην απαθανατίσει τη στιγμή;