Ζητείται θεία

Μια εξαιρετική παράσταση είχα την τύχη να παρακολουθήσω στο θέατρο «Λύχνος τέχνης και πολιτισμού» από την «Ομάδα Κρίσης». Μια συνεπής προσπάθεια πολιτισμού σε καιρούς που ο καθένας μας καλείται να εισπράξει τα μηνύματα, δυσοίωνα κατά βάση και όμως ικανά να τον κάνουν πιο δυνατό. Δυνατοί άνθρωποι είναι και αυτοί που απαρτίζουν τη συγκεκριμένη καλλιτεχνική ομάδα προσπαθώντας να περάσουν το δικό τους μήνυμα και δίνοντας όλον τους τον εαυτό πάνω στο θεατρικό σανίδι.

Τι μας λέει λοιπόν η υπόθεση του έργου σε λίγες γραμμές; Δυο αδέλφια γυρίζουν από τις καλοκαιρινές διακοπές τους στο διαμέρισμά τους στην Αθήνα. Κι εκεί ανάμεσα σε λογαριασμούς και χρωστούμενα που σωρεύτηκαν κάτω από την πόρτα τους θα βρουν και το χαρτί που θα ανοίξει τους ασκούς του Αιόλου. Μια ειδοποίηση από το ΙΚΑ που καλεί την θεία τους να παρουσιαστεί για ταυτοποίηση στην Τράπεζα. Καλά όλα αυτά, όμως η θεία εδώ και ένα χρόνο φιλοξενείται στις αγκάλες του Κυρίου και Δημιουργού της, κοινώς είναι πεθαμένη. Τα δυο μας καλόπαιδα βέβαια εισπράττουν ανενόχλητα και άκοπα τη σύνταξη της θανούσης. Και να που το μοναδικό τους έσοδο κινδυνεύει να εξανεμιστεί, καθότι άνεργοι αμφότεροι. Πανικός, καταστάσεις απείρου κάλους και τι να μηχανευτεί άραγε ο άνθρωπος για να αναστήσει τον Λάζαρο, δηλαδή τη θεία; Όλα τα τραγελαφικά που ακολουθούν είναι οι συνιστώσες μιας λαμπρής σκηνικής σύλληψης.

Ήδη ο θεατής καθώς περιμένει το τρίτο κουδούνι, έχει υποψιαστεί ότι σε λίγο θα διαδραματιστεί μπροστά του κάτι από παλιά ελληνική ταινία. Το φωνάζει εξάλλου το ίδιο το σκηνικό όπου το πορτρέτο της θείας δεσπόζει αγέρωχο δένοντας με την υπόλοιπη επίπλωση που παραπέμπει σε «κάτι από δω, κάτι από κει, λίγο πριν πάει στον παλιατζή».

Το έργο δεν έρχεται μόνο να σατιρίσει τα κακώς κείμενα, αλλά κατά τη γνώμη μου να δείξει το πόσο άκοπα φτάνει κανείς στην κατάσταση του βολέματος, ήτοι της εύρεσης μιας τρύπας ή μιας χαραμάδας να χωθεί όπως-όπως σε κάτι που ο ίδιος κρίνει καθόλα νόμιμο, εφόσον πάντα υπάρχουν παράθυρα στους νόμους ή παντού βρίσκονται αυτοί που τρώνε με χρυσά κουτάλια. Οπότε, τι αξία ή μάλλον τι ζημιά να προκαλέσουν κάτι ψωραλέα ευρουδάκια κάθε μήνα; Μα αυτό είναι το σκεπτικό τόσων και τόσων, κι αυτά τα ευρουδάκια γίνονται νοοτροπία. Θα φωνάξουν περισσότερο αυτοί που θα ξεβολευτούν παρά όσοι δεν έχουν τίποτα να χάσουν. Εκτός κι αν παρουσιαστεί ο από μηχανής θεός ή γίνει κάτι, κάπως, κάπου. Λέτε αυτό να συμβαίνει και στο «Ζητείται θεία;» Α, δε θα μαρτυρήσω τίποτα περισσότερο. Αξίζει τον κόπο να το διαπιστώσετε μόνοι σας.

Ο Σωτήρης Νάνος και ο Νίκος Τσεργάς που υποδύονται τα δυο αδέλφια, τόσο διαφορετικοί στο φιζίκ, είναι πραγματικά ένα αχτύπητο δίδυμο. Γιατί το ζητούμενο δεν είναι το γέλιο ή η κατάδειξη του γελοίου να πηγάζει μόνο από τα λόγια, αλλά και από τις κινήσεις, τις γκριμάτσες. Τι να θυμηθώ εδώ; Τον Σωτήρη Νάνο να δίνει ρεσιτάλ καθώς προσπαθεί να διδάξει την «ανεπίδεκτη» μαθήτριά του ή πάλι τον ιδιότυπο μαραθώνιο του Νίκου Τσεργά «εκεί που και ο βασιλιάς πηγαίνει μόνος του»; Ο Μάκης Αρβανιτάκης, σαν Λάμπης, ο ομοφυλόφιλος γείτονας, ακόμη κι αν δεν έλεγε το παραμικρό, θα επιβαλλόταν με το παράστημα και τη χάρη του. Καταπληκτικός εκεί που τον πιάνει το συγκινητικό του καθώς ακούει μια ιστορία από το παρελθόν. Η γιαγιά η πάσχουσα από Αλτσχάιμερ, κατά κόσμον Κική Αυγουστάτου (και άξια σκηνοθέτης της παράστασης), δεν μπορεί παρά να προκαλέσει τη συμπάθεια ζώντας στον παραμυθένιο κόσμο της παιδικής της ηλικίας. Πολλές φορές αναρωτήθηκα κατά πόσον η ηρωίδα της είναι αυτή που τα έχει τετρακόσια και όλοι οι άλλοι είναι απλά οι λογικοί του παραλόγου. Η κόρη, Στεφέλενα Κόνιαρη, μπαίνει στη σκηνή και τη γεμίζει με τη γλυκύτητά της, μια λαμπερή ανοιξιάτικη παρουσία. Το «χρυσό παιδί» ή ο απολεσθείς υιός Μιχάλης Τσικαλάκης, συγκινητικός μέσα στη σκληρότητα των λόγων του, κάνει κι αυτός αισθητό το, σε σχέση με τους υπόλοιπους, σύντομο πέρασμά του. Μέσα από το θυμό και το ξέσπασμά του, αγγίζει τον θεατή. Last but not least, όπως λένε και οι αγγλομαθείς, η πολυμήχανη Νανά ή Ανδρομάχη Γεωργίου. Πραγματική αποκάλυψη, μια γυναίκα που μιλούσε με κάθε σημείο του σώματός της, ακόμη και με την ανεπαίσθητη κίνηση των φρυδιών της όταν ψευτομάλωνε μικρούς και μεγάλους. Απογείωσε την ηρωίδα της βρίσκοντας την ισορροπία ανάμεσα στην ευαισθησία και στην αποστασιοποίηση του περιθωρίου.

Συγχαρητήρια σε όλους για το πάθος και το μεράκι τους, την αγάπη, την πίστη τους στο όραμά τους. Όταν ο άνθρωπος αγαπάει την τέχνη, αγαπάει κι αυτή τον άνθρωπο.