Χρήστος Ναούμ: Αχ! αυτές οι βασίλισσες!

Η τραγική όπερα του Γκαετάνο Ντονιτσέτι, Μαρία Στουάρντα, στην οποία έμμεσα γίνεται αναφορά στη σελίδα 489 του μυθιστορήματος του Χρήστου Ναούμ «Αχ! αυτές οι βασίλισσες» μιλάει για τον αλληλοσπαραγμό και τη διαφορετικότητα του χαρακτήρα ανάμεσα στη Μαρία Στιούαρτ και την ξαδέλφη της Ελισάβετ. Η Μαρία, βασίλισσα της Σκωτίας κρίθηκε ένοχη ανθρώπινων αμαρτιών: παρορμητική, παράφορη στο να ερωτεύεται, να μισεί, να ενθουσιάζεται αχαλίνωτα, να καταθλίβεται μέχρι τελικής πτώσης, ανίκανη τελικά να διαχειριστεί τις ίντριγκες που η ίδια ή άλλοι κατασκεύαζαν. Λάθος άνθρωπος στη λάθος στιγμή καθώς είχε να αντιμετωπίσει τη χρηστότητα της Ελισάβετ, της παρθένου βασίλισσας, γυναίκας ψυχρής και αδιάφορης στα πάθη, ικανής ηγέτιδας που οδήγησε τη χώρα της σε άνθηση.

Και να λοιπόν που σε όλο το μυθιστόρημα έχουμε να κάνουμε με αυτό τον αλληλοσπαραγμό και το συνεχή πόλεμο που η γυναικεία φύση όπως εκφράζεται μέσα από τα διαφορετικά πρόσωπά της εξαπολύει έναντι παντός και του εαυτού της μαζί.

Οι ήρωες του συγγραφέα κινούνται στο Βορά και το Νότο της Ελλάδας ψάχνοντας το όνειρό τους, χρησιμοποιώντας ο καθένας ό,τι ο χαρακτήρας και η θέση του στην κοινωνία υπαγορεύει.

Η εξ Αλεξανδρείας Χαιτέα επικοινωνεί με τα πνεύματα για να μεγαλώσει τα παιδιά της. Στο σπίτι της μπαινοβγαίνουν πελάτισσες, η αγαπημένη της παραπονιάρα γάτα, η ξαδέλφη της μοναχή Μυροφόρα που διακατέχεται από τα ανθρώπινα πάθη τα οποία αποτάσσεται, η στρουμπουλότατη πλην χαρισματική κόρη Αφρούλα και ο αιθεροβάμων γιος Διομήδης, επίδοξος σεναριογράφος, συγγραφέας, σκηνοθέτης. Μπλέκονται ο ένας στα πόδια του άλλου, μαλώνουν, τα ξαναβρίσκουν, η πόρτα τους ανοίγει και κλείνει για να υποδεχτεί κάθε καρυδιάς καρύδι. Οι συγκάτοικοι δίνουν και παίρνουν σε αυτή την πολύπαθη πολυκατοικία. Οι ήρωες δένονται με το νήμα του μύθου, άλλοι γερά πιασμένοι στις θηλιές του, αρνούμενοι να εγκαταλείψουν φιλίες, έρωτες και εστίες και άλλοι υπ’ ατμόν έτοιμοι να παρασυρθούν όπου τους βγάλει η ιδιοτροπία του ξαφνικού αέρα.

Ένα πολύχρωμο και ιδιόμορφο πλήθος είναι οι ήρωες του Χρήστου Ναούμ, όπως αυτό το περίεργο σαν ουράνιο τόξο ανθρωπομάνι που διαδηλώνει για τα δικαιώματα των πνευματιστών και άλλων επιδέξιων και μη, μπλοκάροντας την κυκλοφορία και προκαλώντας τη θυμηδία των περαστικών κάπου μέσα στη μυθιστορηματική μεγαλούπολη που όμως δε διαφέρει σε τίποτα από την πραγματική.

Όνειρα, πάθη, λάθη στοχεύουν πού αλλού; στην αγάπη.

Την αγάπη που αναζητάει ο ευαίσθητος Πλάτωνας μέσα από την προβληματική του σχέση με το βίαιο Άρη.

Την αγάπη που καταπίεσε η Λάουρα, η αδικημένη Ρουμάνα που οι ίντριγκες των πεθερικών τής στέρησαν το παιδί της.

Την αγάπη που στερήθηκε η Εύα και τη βρήκε στην εν πολλαίς επαγγελματικές αμαρτίες συζυγική και πατρική φιγούρα του Αντώνη.

Την αγάπη που για τη Τζένη βρίσκει την ολοκλήρωσή της μόνο μέσα από το σωματικό πόνο.

Την αγάπη που ταρακούνησε τόσο το Διομήδη ώστε να τον κάνει να αλλάξει θρησκεία και πατρίδα και να μάθει να σκέφτεται διαφορετικά.

Την αγάπη της σινιόρας Μπαρντίνι για μια ξεχασμένη Αθήνα, ένα ετοιμόρροπο νεοκλασικό και μια αιώνια μουσική.

Την αγάπη και την αποδοχή του εαυτού της, την αγάπη που προσφέρει απλόχερα στους άλλους, την αγάπη για το ίδιο το υπέρβαρο σώμα της, την αγάπη των ονείρων που τελικά πραγματοποιεί η Αφρούλα.

Τι ενώνει και τι χωρίζει άραγε όλους αυτούς τους ανθρώπους πάνω από το μνήμα του σκοτεινού επιχειρηματία Αντώνη; Πόσο θα επιβιώσει μία άσπονδη φιλία; Πόσα χωρίζουν την όπερα από τη λαϊκή μουσική; Οι διαφορές μας είναι αυτές που θέτει ο κοινωνικός περίγυρος ή τα προσωπικά μας στεγανά;

Σε αυτό το πολύβουο, πολύχρωμο σκηνικό που στήνει ο Χρήστος Ναούμ, ένα είναι το σίγουρο: Θα επιβιώσει αυτός που θα παραδεχτεί και θα αποδεχτεί πρώτα τον εαυτό του και μετά τους άλλους. Αυτός που δε φοβάται να αγαπάει αυτό που επιθυμεί και όχι αυτό που οι άλλοι επιβάλλουν. Αυτός που είναι πρόθυμος να ακολουθήσει τη συμβουλή της Αφρούλας: «Κι όταν σου προσφέρουν αγάπη, να την παίρνεις σαν τη σοκολάτα. Να τη γεύεσαι και να τη φχαριστιέσαι…Κι ύστερα να τη μοιράζεις με τη σειρά σου».

«Αχ! αυτές οι βασίλισσες», 619 σελίδες γεμάτες από τη χαρισματική αφήγηση ενός συγγραφέα που με εύστοχες πινελιές ευαισθησίας, λεπτού σαρκασμού και ανθρωπιάς κάνει τον αναγνώστη να αφεθεί στη μαγεία της μυθιστορηματικής τέχνης.